Zgodnie z art. 65 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece:
W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).
Warto także pamiętać, że „Przedmiotem hipoteki może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym
gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego;
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką.”
Jednocześnie, zgodnie z art. 3. Tejże ustawy, „Hipoteką może być obciążona część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział współwłaściciela, oraz przysługujący współuprawnionemu udział we wspólności praw wymienionych w ust. 2 pkt 1 i 2.”
Oczywiście samo pojęcie hipoteki znane jest większości z nas, wszak jest to jeden z najpopularniejszych sposobów na zakup własnej nieruchomości. Warto jednak pamiętać, iż hipoteka ustanawiana jako zabezpieczenie kredytu to hipoteki umowna. Sami decydujemy się ją zaciągnąć, gdyż dzięki niej możemy uzyskać kredyt na wymorzone mieszkanie czy dom.
Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku hipoteki przymusowej. Powstaje ona na żądanie wierzyciela, którego wierzytelność stwierdzono tytułem wykonawczym lub tytułem zabezpieczającym. Oczywiście taka hipoteka również musi zostać wpisana do księgi wieczystej. Aby ją jednak ustanowić na nieruchomości, konieczny jest odpowiedni tytuł wykonawczy.
Hipotekę przymusową można uzyskać na podstawie:
- postanowienia sądu o udzieleniu zabezpieczenia,
- postanowienia prokuratora,
- decyzji administracyjnej,
- dokumentu zabezpieczenia, czyli dokumentu wystawionego przez państwo członkowskie, dołączonego do wniosku o podęcie środków zabezpieczających należności pieniężne (por. Art. 3, pkt 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych.
We wniosku o dokonanie wpisu hipoteki przymusowej należy wskazać nieruchomość, która ma zostać obciążona – wskazując numer jej księgi wieczystej.